JEZIORO ORAWSKIE

Autor: Marek Bodziony i Beata Baziak
Foto: Marek Bodziony
więcej informacji na stronie: dziobak.pl/surf/orava

Jezioro Orawskie (w języku słowackim Vodná nádrź Orava) to wielki sztuczny zbiornik wodny utworzony na połączeniu Czarnej i Białej Orawy, w historycznym regionie Orawa w północnej Słowacji. Największy powierzchniowo i drugi, co do objętości sztuczny zbiornik wodny Słowacji, o powierzchni 35 km2 i objętości 0,35 km3. Długość linii brzegowej zbiornika wynosi 55 km. Głębokość średnia jeziora to 15 m natomiast maksymalna głębokość - 38 m. Kilka kilometrów na południe towarzyszy mu mały zbiornik wyrównawczy Tvrdośin.
Rys historyczny
Pierwsze pomysły budowy tamy i zbiornika na Orawie datuje się na 1730 rok. W tym roku powstał pierwszy model drewnianej zapory na Orawie, mającej powstrzymać coroczne powodzie. Kolejny projekt zapory, tym razem żelbetonowej, powstał w 1870 r. Nie został on jednak zrealizowany, podobnie jak kilka następnych. Dopiero w 1937 r. Ministerstwo Robót Publicznych przyjęło projekt budowy. Ostatecznie prace przy badaniach geologicznych w rejonie przyszłej tamy rozpoczęto 24 lipca 1941 roku. Po wojennej przerwie w latach 1945 - 1948 przeprowadzono nowe badania i na ich podstawie opracowano nowy projekt zapory. Równocześnie zaczęto pierwsze prace budowlane, które trwały sześć lat. Napełnianie zbiornika rozpoczęto w 1954 r. Wodami zbiornika zostało zalanych kilka wsi: Hamry (słow. Oravské Hámre), Ławków (słow. Lavkov), Osada, Słanica (słow. Slanica) i Uście (słow. Ústie nad Oravou, dziś Ústie nad Priehradou - włączone do Trzciany), część wsi Bobrów (słow. Bobrov) oraz większa część (w tym zabytkowe centrum) Námestova. Ponad wodą pozostały dwa niewielkie wzniesienia, należące niegdyś do Słanicy - dziś wyspy: Słanicki Ostrów (słow. Slanický Ostrov) z kościołem p. w. Podwyższenia Świętego Krzyża z XVIII w. oraz Ptasi Ostrów (słow. Vtáči Ostrov). Po napełnieniu jeziora okazała się konieczna zmiana przebiegu granicy polsko-słowackiej, tak by całe jezioro pozostało po stronie słowackiej. Obecnie granica na krótkim odcinku przebiega północnym brzegiem jeziora.
Funkcja zbiornika
Jezioro Orawskie pełni głównie funkcję przeciwpowodziową. Jezioro jest także ważnym ośrodkiem ruchu turystycznego. W okresie letnim stanowi miejsce dogodne do uprawiania sportów wodnych, wędkarstwa i innej rekreacji. Odbywają się tu krajowe i międzynarodowe regaty łodzi żaglowych, zawody w narciarstwie wodnym i pływaniu. Szczególną atrakcją turystyczną jest rejs statkiem wycieczkowym. Oprócz utrzymania gospodarki wodnej i pozyskiwania energii, jezioro spełnia także funkcję ekologiczną. Tworzy ona dogodne warunki dla egzystencji różnorodnych gatunków fauny i flory. Wyspa Ptasi Ostrów, na której zamieszkują różne gatunki ptactwa z biegiem czasu stała się nie tylko ważnym miejscem w ich migracji, ale też miejscem ich stałego gnieżdżenia. Zamieszkują tu takie gatunki ptaków jak: orzeł bielik, żuraw, czapla siwa. Wody bogate są w różnorakie gatunki ryb, m.in. występują tu szczupaki, głowice, sumy. Godna uwagi jest również obecność bobrów i wydr rzecznych.
Ze względu na swoje wartości ekologiczne, jezioro zaliczane jest do ważnych obszarów Europy (Important birds area), wpisane jest również, zgodnie z Konwencją Ramsarską, na międzynarodową listę znaczących mokradeł, jako Mokradła Kotliny Orawskiej (Wetlands of Orava Basin). Jezioro otacza pasmo lasów, które chroni brzegi przed nadmierną erozją. Lasy tworzą naturalną granicę pomiędzy obszarem wodnym, a resztą kraju. Rekreacyjna funkcja lasów jest także istotna dla zachowania walorów przyrodniczych.


Parametry zbiornika:
Powierzchnia zbiornika: 1181.7 km2
Pojemność całkowita: 30.938 mln m3
Moc elektrowni: 21.8 MW



Źródło:
1. bosc.republika.pl/orava.html
2. www.slovakia.travel
3. orava.sk
4. pl.wikipedia.org/wiki/Jezioro_Orawskie
5. oravatic.sk


kliknij w obrazek aby powiększyć


powrót do galerii>>